Olejarka abisyńska

Rośliny oleiste

Olejarka abisyńska to gatunek jednorocznej rośliny z rodziny astrowatych. Wywodzi się z Etiopii, gdzie również rozpoczęto jej uprawę. Jest źródłem oleistych nasion o licznych zastosowaniach, zarówno w żywieniu ludzi, jak i ptaków egzotycznych. Ziarno to zwie się w języku polskim murzynkiem.

Olejarka abisyńska wymaga w uprawie umiarkowanych opadów. Rośnie zarówno w strefie tropikalnej, jak i umiarkowanej, jednak źle znosi chłodne noce.

Lokalna etiopska nazwa ziarna olejarki abisyńskiej to noug. Olej uzyskany z murzynka jest jadalny. Schnie powoli, dodawany jest do żywności, farb i mydeł, lamp olejnych. Może zastąpić olej oliwkowy, zostać zmieszany z olejem lnianym, stanowi również domieszkę do oleju rzepakowego, sezamowego i innych. W Etiopii nasiona murzynka wyciskane z miodem wchodzą w skład ciastek, zaś makuchem karmi się bydło. We wspomnianym kraju to główna roślina oleista. Rośliny przed kwitnieniem znajdują zastosowanie jako nawóz. Smażone lub przypieczone nasiona olejarki używane są jako przekąska lub przyprawa. Murzynek wchodzi także w skład karm dla drobnych ptaków egzotycznych. W Indiach około 75% nasion z upraw przeznacza się na olej, pozostałe trafiają na eksport z przeznaczeniem na karmę dla ptaków. Owce mogą jeść całą olejarkę, natomiast bydło jedynie kiszonkę. Znajduje również zastosowanie w medycynie ludowej.

Zawartość oleju w murzynku wynosi blisko 30%, jest to jednak zmienna cecha, zależna od regionu. Przykładowo wśród zbadanego ziarna z czterech siedlisk w Etiopii zawartość oleju wynosiła 37,41–39,3%. Wśród kwasów tłuszczowych w murzynku dominuje kwas linolowy (średnio 78,2% wszystkich kwasów tłuszczowych zawartych w nasionach w stanowisku badanych w Etiopii, 51,6-58,4% i 45,4-65,8% w dwóch miejsc w Indiach). Zawartość witaminy E wynosi 70 mg/100 g. Jest bardzo wysoka na tle innych nasion oleistych (dla słonecznika 37,77 mg/100 g, dla orzeszków ziemnych 10,1 mg/100 g).

Rośliny oleiste
Soja warzywna

Soja warzywna, s. owłosiona, s. zwyczajna, s. szorstka to gatunek rośliny jednorocznej należący do rodziny bobowatych. Pochodzi z południowo-wschodniej Azji. W Polsce jest rzadko uprawiana, czasami przejściowo dziczejąca. Jest rośliną uprawną z grupy tzw. roślin strączkowych. Nasiona soi są bardzo ważnym surowcem do produkcji pasz i stanowią też cenny pokarm …

Rośliny oleiste
Soja transgeniczna

Soja transgeniczna to odmiany genetycznie modyfikowanej soi otrzymane przy pomocy inżynierii genetycznej. Najpowszechniej uprawianą odmianą w roku 2010 była soja odporna na działanie herbicydu, którego składnikiem czynnym jest glifosat. Wykorzystano w niej gen enzymu z agrobakterii, uodporniające ją na działanie glifosatu. Import jak i wykorzystywanie soi genetycznie modyfikowanej dozwolone jest …

Rośliny oleiste
Słonecznik zwyczajny

Słonecznik zwyczajny to gatunek rośliny z rodziny astrowatych. Pochodzi z Ameryki Północnej, obecnie rozprzestrzenił się także gdzieniegdzie poza rejonem swojego rodzimego występowania. Jest uprawiany w wielu rejonach świata, w Europie od XVI w. W Polsce występuje jako roślina uprawna i ozdobna. Roślina łatwa w uprawie. Uprawia się z nasion wysiewanych …